سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک بیماری شایع است که بر نحوه عملکرد تخمدان زنان تأثیر می گذارد. سه ویژگی اصلی PCOS عبارتند از:

1. پریودهای نامنظم: به این معنی که تخمدان های شما به طور منظم تخمک را آزاد نمی کنند (تخمک گذاری).

2. آندروژن بیش از حد: سطوح بالای هورمون های مردانه در بدن شما، که ممکن است باعث علائم فیزیکی مانند موهای زائد صورت یا بدن شود.

3. تخمدان های پلی کیستیک: تخمدان های شما بزرگ می شوند و حاوی کیسه های پر از مایع (فولیکول) زیادی هستند که اطراف تخمک ها را احاطه کرده اند (اما علی رغم نام، در صورت ابتلا به PCOS در واقع کیست ندارید).

اگر حداقل 2 مورد از این ویژگی ها را دارید، ممکن است به PCOS مبتلا شوید.

اگر علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) را تجربه کنید، معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20 شما آشکار می شوند. همه زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک همه علائم را ندارند و هر یک از علائم می تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. برخی از زنان فقط مشکلات قاعدگی را تجربه می کنند برخی نمی توانند باردار شوند و برخی زنان هر دو را تجربه می کنند. علائم رایج PCOS عبارتند از:

پریود نامنظم یا اصلا پریود نشدن

مشکل در باردار شدن (به دلیل تخمک گذاری نامنظم یا عدم تخمک گذاری)

رشد بیش از حد مو (هیرسوتیسم) که معمولاً روی صورت، سینه، پشت یا باسن اتفاق می افتد

افزایش وزن

نازک شدن مو و ریزش مو از سر

پوست چرب یا آکنه

اگر هر یک از این علائم را دارید و فکر می کنید ممکن است PCOS داشته باشید، باید با پزشک خود صحبت کنید.

سندروم تخمدان پلی کیستیک یکی از شایع ترین علل ناباروری در زنان است. بسیاری از زنان، زمانی که برای باردار شدن مشکل دارند، متوجه می شوند که PCOS دارند. در طول هر چرخه قاعدگی، تخمدان ها یک تخمک را به داخل رحم رها می کنند. این فرآیند تخمک گذاری نامیده می شود و معمولا یک بار در ماه اتفاق می افتد. اما زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمک گذاری نمی کنند یا به ندرت تخمک گذاری می کنند، به این معنی که دوره های نامنظم دارند یا پریود نمی شوند و باردار شدن برایشان مشکل است.

ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند شانس شما را برای ابتلا به سایر مشکلات سلامتی در زندگی افزایش دهد. به عنوان مثال، زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در معرض افزایش خطر ابتلا به موارد زیر هستند:

دیابت نوع 2: یک بیماری مادام العمر که باعث می شود سطح قند خون فرد بسیار بالا برود.

افسردگی و نوسانات خلقی: زیرا علائم PCOS می تواند بر اعتماد به نفس و عزت نفس شما تأثیر بگذارد.

فشار خون بالا و کلسترول بالا: که می تواند منجر به بیماری قلبی و سکته شود.

آپنه خواب: زنان دارای اضافه وزن نیز ممکن است دچار آپنه خواب شوند، وضعیتی که باعث قطع تنفس در طول خواب می شود.

زنانی که برای سال‌های متمادی قاعدگی‌های نامنظم داشته‌اند (کمتر از 3 یا 4 دوره در سال) بیشتر از حد متوسط در معرض خطر ابتلا به سرطان دیواره رحم (سرطان آندومتر) هستند اما احتمال ابتلا به سرطان آندومتر هنوز اندک است و می‌توان با استفاده از درمان‌هایی برای تنظیم دوره‌های قاعدگی، مانند قرص‌های ضد بارداری یا دستگاه داخل رحمی (IUD) آن را به حداقل رساند.

علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ناشناخته است، اما تصور می‌شود که با سطوح غیرطبیعی هورمون مرتبط باشد.

انسولین هورمونی است که توسط پانکراس برای کنترل میزان قند خون تولید می شود. این هورمون به انتقال گلوکز از خون به سلول ها کمک می کند، جایی که برای تولید انرژی تجزیه می شود. مقاومت به انسولین به این معنی است که بافت های بدن در برابر اثرات انسولین مقاوم هستند. بنابراین بدن مجبور است برای جبران انسولین اضافی تولید کند. سطوح بالای انسولین باعث تولید بیش از حد تستوسترون در تخمدان ها می شود که در رشد فولیکول ها (کیسه های تخمدان که در آن تخمک ها رشد می کنند) اختلال ایجاد می کند و از تخمک گذاری طبیعی جلوگیری می کند. مقاومت به انسولین همچنین می تواند منجر به افزایش وزن شود که می تواند علائم PCOS را بدتر کند، زیرا داشتن چربی اضافی باعث می شود بدن حتی انسولین بیشتری تولید کند.

بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای عدم تعادل در برخی هورمون ها هستند، از جمله:

افزایش سطح تستوسترون – هورمونی که اغلب به عنوان یک هورمون مردانه در نظر گرفته می شود، اگرچه همه زنان معمولاً مقادیر کمی از آن را تولید می کنند.

افزایش سطح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) – این هورمون تخمک گذاری را تحریک می کند، اما اگر سطح آن بیش از حد بالا باشد ممکن است اثر غیرطبیعی روی تخمدان ها داشته باشد.

سطوح پایین گلوبولین اتصال به هورمون جنسی (SHBG) – پروتئینی در خون که به تستوسترون متصل می شود و اثر آن را کاهش می دهد.

افزایش سطح پرولاکتین (فقط در برخی از زنان مبتلا به PCOS) – هورمونی که غدد پستان را برای تولید شیر در بارداری تحریک می کند.

دلیل دقیق رخ دادن این تغییرات هورمونی مشخص نیست. گفته می‌شود که مشکل ممکن است در خود تخمدان، غدد دیگری که این هورمون‌ها را تولید می‌کنند، یا در بخشی از مغز که تولید آنها را کنترل می‌کند، شروع شود. این تغییرات ممکن است به دلیل مقاومت به انسولین نیز ایجاد شود.

گاهی اوقات PCOS در خانواده ها ایجاد می شود. اگر یکی از بستگان شما مانند مادر، خواهر یا خاله شما مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد، خطر ابتلا به آن اغلب افزایش می یابد. این نشان می دهد که ممکن است یک پیوند ژنتیکی با PCOS وجود داشته باشد، اگرچه ژن های خاص مرتبط با این بیماری هنوز شناسایی نشده اند.

در صورت داشتن علائم معمولی سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما در مورد علائم شما می پرسد تا به رد کردن این سندرم کمک کند. او همچنین برای شما ترتیبی می دهند که تعدادی آزمایش هورمونی انجام دهید تا مشخص شود که آیا تولید بیش از حد هورمون ناشی از PCOS است یا یک بیماری مرتبط با هورمون دیگر. همچنین ممکن است به سونوگرافی نیاز داشته باشید، که می تواند نشان دهد که آیا تعداد فولیکول های شما در تخمدان شما زیاد است (تخمدان پلی کیستیک). فولیکول ها کیسه هایی پر از مایع هستند که در آنها تخمک ها رشد می کنند. همچنین ممکن است برای اندازه گیری سطح هورمون و غربالگری دیابت یا کلسترول بالا به آزمایش خون نیاز داشته باشید.

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولاً در صورتی انجام می شود که سایر علل نادر علائم مشابه رد شده باشند و حداقل 2 مورد از 3 معیار زیر را داشته باشید:

شما پریودهای نامنظم یا پریودهای نادر دارید. این نشان می دهد که تخمدان های شما به طور منظم تخمک را آزاد نمی کنند (تخمک گذاری)

آزمایش خون که نشان می دهد سطح بالایی از “هورمون های مردانه” مانند تستوسترون (یا گاهی اوقات فقط علائم هورمون های مردانه اضافی، حتی اگر آزمایش خون طبیعی باشد) دارید.

سونوگرافی هایی که نشان می دهد شما تخمدان پلی کیستیک دارید.

از آنجایی که تنها 2 مورد از این موارد برای تشخیص PCOS باید وجود داشته باشد، شما لزوماً نیازی به انجام سونوگرافی قبل از تأیید بیماری ندارید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) قابل درمان نیست، اما علائم را می توان مدیریت کرد. گزینه‌های درمانی می‌توانند متفاوت باشند، زیرا فرد مبتلا به PCOS ممکن است طیف وسیعی از علائم یا فقط یکی را تجربه کند. گزینه های اصلی درمان با جزئیات بیشتر در زیر، مورد بحث قرار می گیرند.

در زنان دارای اضافه وزن، علائم و خطر کلی ابتلا به مشکلات سلامتی درازمدت ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک را می توان با کاهش وزن اضافی تا حد زیادی بهبود بخشید. کاهش وزن تنها 5 درصد می تواند منجر به بهبود قابل توجهی در PCOS شود. با محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) که اندازه گیری وزن شما نسبت به قد شما است، می توانید متوجه شوید که آیا وزن مناسبی دارید یا خیر. BMI نرمال بین 18.5 تا 24.9 است. شما می توانید با ورزش منظم و خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، وزن کم کنید. رژیم غذایی شما باید شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات (حداقل 5 وعده در روز)، غذاهای کامل (مانند نان سبوس دار، غلات سبوس دار و برنج قهوه ای)، گوشت بدون چربی، ماهی و مرغ باشد. در صورت نیاز به مشاوره غذایی خاص، پزشک شما ممکن است بتواند شما را به یک متخصص تغذیه معرفی کند.

تعدادی از داروها برای درمان علائم مختلف مرتبط با PCOS در دسترس هستند.

پریودهای نامنظم: قرص های ضد بارداری ممکن است برای ایجاد دوره های منظم توصیه شود، یا ممکن است با استفاده از یک دوره متناوب قرص های پروژسترون (که معمولا هر 3 تا 4 ماه یکبار تجویز می شوند، اما می توانند ماهانه نیز تجویز شوند) پریود ایجاد شود. این همچنین خطر درازمدت ابتلا به سرطان دیواره رحم (سرطان آندومتر) مرتبط با نداشتن قاعدگی منظم را کاهش می دهد. سایر روش های هورمونی پیشگیری از بارداری، مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) نیز با نازک نگه داشتن پوشش رحم، این خطر را کاهش می دهند، اما ممکن است باعث پریود نشوند.

داروهای تحریک تخمک گذاری ممکن است اولین درمانی باشد که برای زنان مبتلا به PCOS که در تلاش برای باردار شدن هستند توصیه می شود. این داروها، آزادسازی ماهانه تخمک از تخمدان ها را بهبود می بخشند. اگر تحریک تخمک گذاری ناموفق باشد، ممکن است داروی دیگری به نام متفورمین توصیه شود. متفورمین اغلب برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود، اما همچنین می تواند سطح انسولین و قند خون را در زنان مبتلا به PCOS کاهش دهد. متفورمین علاوه بر تحریک تخمک گذاری،کمک به پریودهای منظم ماهانه و کاهش خطر سقط جنین، می تواند مزایای سلامتی بلندمدت دیگری مانند کاهش سطح کلسترول بالا و کاهش خطر بیماری قلبی داشته باشد. عوارض جانبی احتمالی متفورمین عبارتند از تهوع، استفراغ، درد معده، اسهال و از دست دادن اشتها. از آنجایی که متفورمین می تواند باروری را تحریک کند، اگر قصد دارید از آن برای PCOS استفاده کنید و برای باردار شدن تلاش نمی کنید، مطمئن شوید که اگر از نظر جنسی فعال هستید، از پیشگیری از بارداری مناسب استفاده کنید.

https://www.nhs.uk/conditions/polycystic-ovary-syndrome-pcos/