ناهنجاری های مادرزادی رحم که ناهنجاری های مجرای مولرین نیز نامیده می شوند، ناهنجاری های رحم هستند که در طول زندگی جنینی ایجاد می شوند. وقتی زنی در شکم مادرش است، رحم او شروع به رشد می کند. رحم در واقع به عنوان دو رحم کوچک شروع به تشکیل می شود که به طور جداگانه به سمت پایین رشد می کنند و در نهایت به هم می پیوندند و یک رحم واحد را تشکیل می دهند. به طور معمول، دیواره ای که دو رحم را به هم متصل می کند، به طور کامل از پایین به بالا بازجذب می شود و در نتیجه یک حفره رحم مثلثی شکل ایجاد می شود. هر گونه تغییر در این پیشرفت، منجر به چیزی می شود که آنومالی مادرزادی رحم نامیده می شود.
هیچ علت شناخته شده ای برای ناهنجاری های مادرزادی رحم وجود ندارد. همچنین علائم خاصی وجود ندارد. برخی از زنان ممکن است با دوره های قاعدگی خود درد داشته باشند. این ناهنجاری ها اغلب در طی ارزیابی ناباروری یا سقط تشخیص داده می شوند.
شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی رحم
رحم سپتوم دار
Septate Uterus تغییر شکلی از رحم است که در آن غشایی به نام سپتوم، رحم را از وسط تقسیم می کند. سپتوم ممکن است فقط تا حدی به داخل رحم امتداد داشته باشد یا ممکن است به دهانه رحم برسد.
رحم قوسی شکل یا Arcuate
رحم قوسی شکل بسیار شبیه به یک رحم معمولی است، اما در بالای آن فرورفتگی دارد. داشتن رحم قوسی شکل خطر زایمان زودرس یا سقط زودرس را افزایش نمی دهد، اما ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. ممکن است کودک شما نچرخد، بنابراین نیاز به سزارین داشته باشید.
رحم دو شاخ یا Bicornuate
رحم دو شاخ یکی از شایع ترین ناهنجاری های مادرزادی رحم است. در رحم دو شاخ رحم به شکل قلب بوده و یک فرورفتگی عمیق در بالا دارد. این بدان معناست که جنین فضای کمتری برای رشد نسبت به یک رحم معمولی دارد. زنانی که دارای رحم دوشاخه هستند هیچ مشکل اضافی در باردار شدن یا در اوایل بارداری ندارند، اما خطر سقط جنین و زایمان زودرس کمی بیشتر است. همچنین می‌تواند بر وضعیت جنین در اواخر بارداری تأثیر بگذارد، بنابراین ممکن است سزارین توصیه شود.
رحم تک شاخ یا Unicornuate
این ناهنجاری رحم نادر بوده و زمانی اتفاق می افتد که بافتی که رحم را تشکیل می دهد به درستی رشد نمی کند. رحم تک شاخ کوچکتر از رحم طبیعی است و تنها یک لوله فالوپ دارد. دومین قطعه کوچکتر رحم ممکن است به بقیه رحم متصل نباشد.
رحم دیدلفیک
رحم دیدلفیک که رحم دوتایی نیز نامیده می شود، یک ناهنجاری رحمی نادر است. در این مورد دو رحم جداگانه وجود خواهد داشت که هر یک دارای دهانه رحم است. زنان مبتلا به رحم دیدلفیک اغلب حاملگی موفقی دارند، اما در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس یا سقط جنین قرار دارند.
تشخیص
همانطور که قبلا اشاره شد، این ناهنجاری های مادرزادی رحم اغلب در طی ارزیابی مسائل ناباروری یا از دست دادن بارداری تشخیص داده می شوند. ناهنجاری های رحم را می توان در طی سونوگرافی معمولی دو بعدی، اسکن MRI و طی جراحی های کم تهاجمی مانند هیستروسکوپی یا لاپاراسکوپی تشخیص داد. با این حال، به طور کلی پذیرفته شده است که سونوگرافی سه بعدی بهترین روش برای تشخیص ناهنجاری های رحمی است. سونوگرافی سه بعدی تصاویر واضحی از آناتومی رحم ارائه می دهد و ساده ترین و موثرترین روش برای تشخیص ناهنجاری های مادرزادی رحم است. این سونوگرفی بهتر است در نیمه دوم چرخه قاعدگی انجام شود. معمولاً در عرض چند دقیقه بدون استفاده از هیچ دارو یا ماده حاجبی پزشکی می توان به تشخیص برسد.
درمان
بسیاری از زنان با ناهنجاری مادرزادی رحم نیازی به درمان ندارند. اگر این ناهنجاری باعث سقط جنین، مشکلات ناباروری یا درد شود، متخصص زنان ممکن است جراحی را توصیه کند. اکثر موارد این ناهنجاری ها را می توان با استفاده از یک روش کم تهاجمی مانند لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی اصلاح کرد. نوع جراحی توصیه شده، به نوع ناهنجاری و سابقه باروری و سلامت زن بستگی دارد. در صورت داشتن رحم تک شاخ، در صورتی که قسمت دیگر رحم نرمال و عملکردی باشد، می توان نیمه رحم مسدود شده را خارج کرد. سپتوم رحم سپتوم دار را نیز می‌توان برای باز کردن رحم برداشت. زنانی که به دلیل ناهنجاری مادرزادی رحم در معرض خطر بیشتری برای زایمان زودرس قرار دارند، ممکن است برای جلوگیری از باز شدن دهانه رحم به یک بخیه در دهانه رحم (به نام سرکلاژ دهانه رحم) نیاز داشته باشند.
ناهنجاری های اکتسابی رحم
انواع خاصی از ناهنجاری های رحمی وجود دارد که مادرزادی نیستند اما پس از تولد ایجاد می شوند. به این موارد “ناهنجاری های اکتسابی رحم” گفته می شود. برخی از نمونه‌های این ناهنجاری‌ها شامل فیبروم رحم، پولیپ آندومتر، چسبندگی داخل رحمی و غیره است.
https://www.kjkhospital.com/congenital-uterine-anomalies/
https://ultragyn.co.uk/ultrasound-scanning/congenital-uterine-anomalies/