وضعیتی است که در آن مایع، در یک یا هر دو لوله فالوپ تجمع می یابد و باعث انسداد می شود. لوله های فالوپ شما از رحم تا تخمدان ها امتداد دارند. هر ماه، به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی، تخمدان های شما یک تخمک تولید می کنند که در لوله های فالوپ شما حرکت می کند. لوله های فالوپ سالم یک راه باز برای پیوند تخمک و اسپرم (لقاح) ایجاد می کنند. تخمک بارور شده یا جنین از همان مسیر باز به رحم شما میرود. این جنین می تواند در دیواره رحم شما کاشته شود و به جنین تبدیل شود. با هیدروسالپینکس، تجمع مایع این گذرگاه را مسدود می کند. مسدود شدن لوله فالوپ ممکن است مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شما شود. اگر لقاح اتفاق بیفتد، انسداد در لوله فالوپ شما می تواند مانع از رسیدن جنین به رحم شما شود.
هیدروسالپینکس چقدر رایج است؟
20 تا 30 درصد موارد ناباروری شامل مشکلات مربوط به لوله های فالوپ (ناباروری فاکتور لوله ای) است. هیدروسالپنکس در 10 تا 20 درصد این موارد وجود دارد.
هیدروسالپینکس چگونه بر بدن من تأثیر می گذارد؟
هیدروسالپینکس علاوه بر اینکه بارداری از طریق مقاربت را دشوار می کند، می تواند:
خطر حاملگی خارج رحمی (لوله ای) را افزایش دهید. جنینی که به دلیل انسداد قادر به رسیدن به رحم شما نیست ممکن است در لوله های فالوپ شما کاشته شود و منجر به حاملگی خارج از رحم شود. این حاملگی ها قابل دوام نیستند و بدون درمان می توانند تهدید کننده زندگی باشند.
کاهش شانس باردار شدن از طریق لقاح آزمایشگاهی. IVF می تواند به شما کمک کند بدون لوله های فالوپ باردار شوید. با IVF، پزشک شما تخمکهای شما را جمعآوری میکند و با استفاده از اسپرم شریک زندگی تان یا اهداکننده، آنها را در خارج از بدن بارور میکند. سپس پزشک شما جنین را به رحم شما منتقل می کند، جایی که می تواند رشد کند. هنگامی که جنین در دیواره رحم لانه گزینی می کند، هیدروسالپینکس می تواند مشکلاتی ایجاد کند. تحقیقات نشان می دهد که مایع حاصل از هیدروسالپینکس می تواند به سمت عقب به رحم شما جریان یابد و محیطی ناسالم برای جنین در حال رشد ایجاد کند. درمان هیدروسالپینکس شانس بارداری سالم را افزایش می دهد، حتی اگر IVF را انتخاب کنید.
علائم و علل
علائم و نشانه های هیدروسالپینکس چیست؟
هیدروسالپینکس به ندرت علائم ایجاد می کند. ممکن است متوجه نشوید که لولههای شما مسدود شدهاند تا زمانی که پزشک شما بررسی کند که چه چیزی باردار شدن را برای شما دشوار میکند.
هنگامی که علائم وجود دارد، عبارتند از:
درد لگنی که ممکن است در طول یا بلافاصله پس از پریود شما بدتر شود.
ترشحات واژن که تغییر رنگ داده و/یا چسبناک هستند.
علت هیدروسالپینکس چیست؟
عفونت درمان نشده شایع ترین علت هیدروسالپینکس است. باکتری های مضر می توانند به لوله های فالوپ آسیب برسانند و باعث التهاب آن ها شوند. این التهاب اغلب در قسمتی از لوله فالوپ در نزدیکی تخمدانها یا فیمبریا اتفاق میافتد. فیمبریای شما امتداد انگشت مانندی است که تخمک را از تخمدانها به لولههای فالوپ میبرد. به عنوان بخشی از فرآیند بهبود، فیمبریای شما ممکن است به هم جوش بخورد و لوله های فالوپ شما را ببندد. مایع داخل لوله های شما به دام می افتد و باعث تورم آنها می شود.
به طور کلی علل هیدروسالپینکس عبارتند از:
عفونت های مقاربتی (STIs) قبلی درمان نشده، مانند کلامیدیا و سوزاک.
بیماری التهابی لگن (PID)، که اغلب ناشی از بیماری های مقاربتی درمان نشده است.
بافت اسکار باقی مانده از جراحی لگن، به ویژه جراحی روی لوله های فالوپ شما.
ایجاد بافت از اندومتریوز
برخی از تومورها
تشخیص و آزمایشات
آزمایشهایی برای بررسی لولههای فالوپ برای انسداد عبارتند از:
سونوگرافی: لوله های فالوپ شما معمولاً در سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. اما اگر به دلیل تجمع مایع متورم شوند، بزرگتر از حد معمول به نظر می رسند. گاهی اوقات، آنها به شکل سوسیس در می آیند. پزشک شما میتواند آزمایشهای اضافی را برای تأیید اینکه علت این تغییر هیدروسالپینکس است یا نه درخواست دهد.
هیستروسالپنگوگرافی HSG :یک روش تصویربرداری بااستفاده از ماده حاجب و اشعه ایکس برای بررسی انسداد در لوله های فالوپ است. این رایج ترین آزمایشی است که برای تشخیص هیدروسالپینکس استفاده می شود. پزشک شما یک ماده رنگی را به رحم شما وارد می کند و حرکت آن را از طریق اشعه ایکس مشاهده می کند. اگر رنگ از لوله های شما به داخل حفره لگن ریخت، لوله های شما باز هستند. اگر رنگ متوقف شود، لوله های شما مسدود می شوند.
لاپاراسکوپی: لاپاراسکوپی یک جراحی کم تهاجمی است که به پزشک اجازه می دهد تا داخل حفره شکم شما را ببیند. آنها برش های کوچکی را در شکم شما ایجاد می کنند و یک دوربین کوچک (لاپاراسکوپ) را در داخل آن قرار می دهند تا نگاه دقیق تری به لوله های فالوپ شما بیندازند. گاهی اوقات، آنها یک کاتتر را به واژن و دهانه رحم شما وارد می کنند تا رنگ را به داخل رحم و لوله های فالوپ پمپاژ کنند تا انسداد را بررسی کنند. برای تایید نتایج HSG می توان از لاپاراسکوپی استفاده کرد.
مدیریت و درمان
درمان هیدروسالپینکس می تواند شانس بارداری شما را افزایش دهد. درمان شما به عواملی مانند شدت انسداد و سن شما بستگی دارد. اگر عفونت فعال دارید، پزشکتان برای رفع آن آنتی بیوتیک تجویز می کند. درمان های جراحی عبارتند از:
سالپنژکتومی: برداشتن یک یا هر دو لوله فالوپ (سالپنژکتومی دوطرفه) که از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود.
سالپنگوستومی: انسداد لوله های شما را ترمیم می کند. سالپنگوستومی نیز معمولا با استفاده از لاپاراسکوپی انجام می شود. طبق نتایج علمی IVF بهتر از سالپنگوستومی است. خطر سقط جنین و عوارض بارداری ممکن است به دنبال این جراحی افزایش یابد. به طور کلی IVF نسبت به سالپنگوستومی موفقیت بیشتری برای بارداری دارد.
بسیاری از افراد و زوج هایی که در تلاش برای بچه دار شدن هستند، درمان هیدروسالپینکس با بستن لوله ها را دریافت کرده و سپس IVF می کنند و لوله های فالوپ را به طور کلی دور می زنند. پزشک شما می تواند بسته به مورد منحصر به فرد شما بهترین گزینه ها را به شما توصیه کند.
جلوگیری
کاهش خطر ابتلا به STI بهترین راه برای جلوگیری از هیدروسالپینکس است. انجام رابطه جنسی ایمنتر میتواند احتمال عفونتی که ممکن است به اندامهای تولید مثلی شما آسیب برساند را کاهش دهد.
اگر هیدروسالپینکس درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟
هیدروسالپینکس درمان نشده شانس باردار شدن شما را کاهش می دهد و خطر سقط جنین و عوارضی مانند حاملگی خارج از رحم را افزایش می دهد. دریافت درمان شانس بارداری سالم را تا حد زیادی افزایش می دهد. هیدرو سالپنکس به خودی خود تهدید کننده زندگی نیست، اما می تواند خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد، که بدون درمان می تواند تهدید کننده حیات باشد.
جمع بندی
وجود مایع در لولههای رحمی (هیدرو سالپنکس) یکی از مهمترین علل نازایی و از علل شکست آی وی اف نیز میباشد. وجود مایع در لولههای رحمی، باعث میشود که مایع به درون محوطه رحم ریخته شود و حتی جنین انتقال داده شده توسط آی وی اف به علت سمی بودن این مایع، در دیواره رحم لانه گزینی نکند و آی وی اف را باشکست مواجه کند. همچنین اگر شخصی هیدروسالپنکس یکطرفه داشته باشد و لوله دیگر سالم باشد، وجود این لوله بیمار، باعث میشود که شخص به طور طبیعی باردار نشود. لاپاراسکوپی بهترین روش برای بررسی لولهها بوده و اگر لولهها دارای تجمع مایع (هیدرو سالپنکس ) باشند، بستن لولهها یعنی قطع ارتباط لولهها با حفره رحمی، باعث افزایش شانس آی وی اف به مقدار قابل ملاحظهای خواهد بود.