فیبروم های رحمی توده های غیر سرطانی رحم هستند که اغلب در سنین باروری ظاهر می شوند. فیبروم های رحمی که لیومیوم (lie-o-my-O-muhs) یا میوم نیز نامیده می شوند، با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمی شوند. فیبروم ها از نظر اندازه از یک توده کوچک غیرقابل تشخیص توسط چشم انسان، تا توده های حجیم که می توانند رحم را منحرف و بزرگ کنند، متغییر هستند. شما می توانید یک فیبروم یا چند فیبروم داشته باشید. در موارد شدید، فیبروم‌های متعدد می‌توانند رحم را به قدری بزرگ کنند که به قفسه سینه برسد و به وزن شما اضافه کند. بسیاری از زنان در طول زندگی خود فیبروم رحم دارند. اما ممکن است از این موضوع اطلاعی نداشته باشند زیرا اغلب فیبروم ها هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. پزشک شما ممکن است به طور اتفاقی فیبروم ها را در طول معاینه لگن یا سونوگرافی قبل از تولد کشف کند.
علائم فیبروم رحمی
بسیاری از زنانی که فیبروم دارند هیچ علامتی ندارند. در موارد علامت دار، این علائم تحت تاثیر محل، اندازه و تعداد فیبروم ها هستند. شایع ترین علائم و نشانه های فیبروم رحمی عبارتند از: خونریزی شدید قاعدگی، دوره های قاعدگی که بیش از یک هفته طول می کشد، فشار یا درد لگن، تکرر ادرار، مشکل در تخلیه مثانه، یبوست، کمردرد یا پا درد. به ندرت، فیبروم می تواند باعث درد حاد شود این زمانی است که از منابع خونی خود بیشتر رشد می کند و شروع به از بین رفتن می کند.
انواع فیبروم
فیبروم ها به طور کلی بر اساس مکان قرارگیری شان طبقه بندی می شوند.در سونوگرافی ای که پزشک شما از رحم و ضمائم آن انجام می دهد نوع فیبروم مشخص می شود. فیبروم های داخل دیواره یا intramural در دیواره عضلانی رحم رشد می کنند. فیبروم های زیر مخاطی یا submocusal به داخل حفره رحم برآمده می شوند و فیبروم های ساب سروزال به سمت خارج حفره رحم پیش می روند. ممکن است در گزارش سونوگرافی خود با عبارت FIGO مواجه شوید. این طبقه بندی، توسط فدراسیون بین المللی زنان و زایمان صورت گرفته که به فیبروم ها طبق مکانشان، از 0 تا 8 نمره می دهد. FIGO 0 تا 3 مربوط به میوم های زیرمخاطی است که به طور کامل یا تقریبی داخل حفره رحم رشد کرده اند. فیبروم باFIGO 4 تا 8، میتواند شامل فیبروم هایی باشد که داخل دیواره رحم هستند یا تا زیر سروز رحم و یا روی دهانه رحم و یا محوطه شکمی اطراف رحم رشد کرده اند.
فیبروم و IVF
فیبروم های زیر مخاطی به وضوح با اختلال در باروری و نتایج چرخه IVF مرتبط بوده اند، بنابراین معمولاً برداشته می شوند. با این حال، به نظر نمی رسد که فیبروم های ساب سرزال در زمان بارداری طبیعی یا بر تکنیک های کمک باروری (ART) تاثیر زیادی داشته باشند. فیبروم های داخل دیواره ای که بر حفره رحم تأثیر می گذارند (FIGO 3)، تأثیری مشابه فیبروم های زیر مخاطی دارند. در مقابل، تأثیر فیبروم‌های داخل دیواره‌ای که حفره را تغییر نمی‌دهند، بر باروری زنان و پیامدهای ART کمتر واضح است، اگرچه برخی مطالعات به بدتر شدن نتایج چرخه IVF اشاره می‌کنند. بنابراین، برداشتن برخی از فیبروم ها ممکن است قبل از اقدام به بارداری ART توصیه شود. این برای بهبود شرایط رحم در تلاش برای افزایش احتمال موفقیت بارداری در نظر گرفته می شود.
علایم و عوارض فیبروم
فیبروم‌ها با توجه به محل و اندازه می‌توانند علائم ایجاد کنند. اگر این علایم را دارید به پزشک مراجعه کنید: درد لگنی که از بین نمی رود، پریودهای بیش از حد سنگین، طولانی یا دردناک، لکه بینی یا خونریزی بین پریودها، مشکل در تخلیه مثانه. اگر خونریزی شدید واژینال یا درد شدید لگنی دارید که به طور ناگهانی ظاهر می شود، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. اگرچه فیبروم های رحمی معمولاً خطرناک نیستند، اما می توانند باعث ناراحتی شوند و ممکن است منجر به عوارضی مانند افت گلبول های قرمز خون (کم خونی) شوند که علتش از دست دادن شدید خون می باشد و باعث خستگی های زود هنگام ، یا در موارد شدیدتر افت هوشیاری می شود.
علل به وجود آمدن فیبروم
پزشکان علت به وجود آمدن فیبروم رحم را نمی دانند، اما تحقیقات و تجربیات بالینی به این عوامل اشاره دارند:
- تغییرات ژنتیکی: بسیاری از فیبروم ها حاوی تغییراتی در ژن هایی هستند که با سلول های عضلانی معمولی رحم متفاوت است.
- هورمون ها: به نظر می رسد استروژن و پروژسترون، دو هورمونی که رشد پوشش رحم را در طول هر سیکل قاعدگی در آمادگی برای بارداری تحریک می کنند، باعث رشد فیبروم ها می شوند. فیبروم ها نسبت به سلول های عضلانی معمولی رحم حاوی گیرنده های استروژن و پروژسترون بیشتری هستند. فیبروم ها پس از یائسگی به دلیل کاهش تولید هورمون، تمایل به کوچک شدن دارند.
- سایر عوامل رشد: موادی که به بدن در حفظ بافت ها کمک می کنند، مانند فاکتور رشد شبه انسولین، ممکن است بر رشد فیبروم تأثیر بگذارد.
- ماتریکس خارج سلولی (ECM): ECM ماده ای است که باعث می شود سلول ها مانند ملات بین آجرها به هم بچسبند. ECM در فیبروم ها افزایش یافته و آنها را فیبری می کند.ECM فاکتورهای رشد را نیز ذخیره می کند و باعث تغییرات بیولوژیکی در خود سلول ها می شود.
پزشکان معتقدند که فیبروم های رحمی از یک سلول بنیادی در بافت عضلانی صاف رحم (میومتر) ایجاد می شوند. یک سلول به طور مکرر تقسیم می شود و در نهایت یک توده سفت و لاستیکی متمایز از بافت مجاور ایجاد می کند.الگوهای رشد فیبروم های رحمی متفاوت است. ممکن است به آرامی یا سریع رشد کنند یا ممکن است به همان اندازه باقی بمانند. برخی از فیبروم ها دچار جهش رشد می شوند و برخی ممکن است خود به خود کوچک شوند.
عوامل خطر به وجود آمدن فیبروم رحمی
عوامل خطر کمی برای فیبروم رحم شناخته شده است، به جز اینکه یک زن در سنین باروری باشد، عواملی که می توانند بر رشد فیبروم تأثیر بگذارند عبارتند از:
نژاد: اگرچه همه زنان در سنین باروری ممکن است به فیبروم مبتلا شوند، زنان سیاه پوست بیشتر از زنان سایر گروه‌های نژادی به فیبروم مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، زنان سیاه پوست در سنین پایین تر فیبروم دارند و همچنین احتمالاً فیبروم‌های بیشتر یا بزرگ تری همراه با علائم شدیدتر دارند.
وراثت: اگر مادر یا خواهر شما فیبروم داشته باشد، در خطربیشتری برای ابتلا به آن هستید.
عوامل دیگر: شروع قاعدگی در سنین پایین، چاقی، کمبود ویتامینD، داشتن رژیم غذایی با گوشت قرمز بیشتر و سبزیجات سبز، میوه و لبنیات کمتر و همچنین نوشیدن مشروبات الکلی خطر ابتلا به فیبروم را افزایش می دهد.
بارداری و فیبروم رحمی
فیبروم ها معمولاً با بارداری تداخلی ندارند. باردار شدن با این حال، ممکن است فیبروم ها (به ویژه فیبروم های زیر مخاطی) باعث ناباروری یا از دست دادن بارداری و سقط شوند. فیبروم ها همچنین ممکن است خطر برخی از عوارض بارداری مانند جدا شدن جفت، محدودیت رشد جنین و زایمان زودرس را افزایش دهند. بسیاری از فیبروم هایی که در دوران بارداری وجود داشته اند، پس از بارداری کوچک شده یا ناپدید می شوند، زیرا رحم به اندازه معمول خود باز می گردد.
تشخیص فیبروم
فیبروم ها ممکن است حین معاینه لگنی توسط پزشک یا ماما تشخیص داده شوند. اگر شما علایم فیبروم رحمی داشته باشید پزشک شما یک سونوگرافی واژینال یا شکمی برایتان درخواست می دهد تا محل قرار گیری فیبروم را مشخص کند. اگر پریود غیر طبیعی داشته باشید پزشکتان آزمایش خون برایتان درخواست می دهد تا از کم خون نبودن شما مطمئن شود و دیگر موارد مربوط به خون یا تیروئیدتان را چک کند. دیگر مواردی که در تشخیص فیبروم به پزشک کمک می کند شامل: ام آر آی، هیستروسونوگرافی یا هیستروسکوپی می باشد.
درمان فیبروم رحمی
دارویی: داروهایی برای تنظیم سیکل قاعدگی یا آی یو دی پروژسترونی در صورت خونریزی شدید یا لکه بینی می تواند کمک کننده باشد. گاهی مسکن برای کاهش درد تجویز می شود.
روش های غیر تهاجمی: جراحی سونوگرافی متمرکز با هدایت ام آر آی (FUS)
روش های کم تهاجمی: برداشتن فیبروم با عمل لاپاروسکوپی (وارد شدن به رحم از طریق ایجاد سوراخ کنار ناف)، برداشتن فیبروم با عمل هیستروسکوپی(وارد شدن به رحک از طریق واژن)، تخریب دیواره رحم
روش های قدیمی: عمل خارج کردن کل رحم ، برداشتن فیبرم از طریق برش دادن شکم
به طور کل تنها درصد کمی از این تومورها نیاز به درمان دارند. وجود فیبروم به معنای برداشتن یا جراحی کردن آن نیست. در واقع اگر فیبروم‌ها علائمی ایجاد نکنند، یا اختلالی در باروری ایجاد نکرده باشند، نیازی به جراحی جهت برداشتن آنها یا مداخله دارویی نیست.
اگرچه محققان به بررسی علل تشکیل تومورهای فیبروئیدی ادامه می دهند اما شواهد علمی کمی در مورد نحوه پیشگیری از آنها در دسترس است. پیشگیری از فیبروم رحم ممکن است امکان پذیر نباشد. با انتخاب سبک زندگی سالم، مانند حفظ وزن سالم و خوردن میوه و سبزیجات، ممکن است بتوانید خطر فیبروم خود را کاهش دهید. همچنین، برخی تحقیقات نشان می دهد که استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی ممکن است با کاهش خطر فیبروم همراه باشد.
.